در یک بررسی 89 درصد از شرکت کنندگان در برنامه شادی فوردایس گفتند، برنامه های شادی افزا، به آنها کمک کرده است تا خلق غمگین خود را متوقف سازند، با آن مقابله نمایند یا آن را به تأخیر اندازند. 80 درصد از افراد شادی‌شان افزایش یافته بود. 36 درصد مدعی بودند که افزایش شادی خیلی زیاد بوده‌است و در بلند مدت 72 درصد افراد احساس می‌کردند که شادی دراز مدت آنان توسط برنامههای فوق افزایش یافته و 49 درصد مدعی بودند که در حد قابل توجهی، شاد شده اند (فیروزبخت و بیگی به نقل از عامری زاده و فاتحی شاده، 1384).
فعالیتهای داوطلبانه با ساختار روشی است که شامل انجام فعالیتهایی همچون فعالیتهای فوق برنامه مدرسه است، مثل کاردستی، نوشتن شعر، ساخت یک سایت یا بازی در یک گروه از دوستان. از خصوصیات این روش این است که این فعالیتها باید داوطلبانه باشد (به عنوان یک فعالیت درسی مدرسه نیست) و به مقداری سازماندهی نیاز دارد، به عبارت دیگر فعالیتی که دانش آموز به آن مشغول میشود دارای ویژگی درگیری در نقشها و اهداف است. فعالیتهای ورزشی نمونه بارزی است از این خصیصه است. نتیجه مطالعه لارسون و کلیبربر روی دانش آموزان، نشان داد این روش موجب افزایش انگیزه درونی و تمرکز میشود. مطالعه هولاندآندرو لارسون نشان میدهد شرکت در این گونه فعالیتها با عزت نفس بالا، احساس کنترل بر زندگی شخصی، احساس گناه کمتر و پیشرفت تحصیلی بالاتر رابطه دارد (لارسون، به نقل از عامری زاده و فاتحی شاده، 1384).
روش ابراز افکار و هیجانها، سومین روشی است که برای افزایش میزان شادی از آن استفاده میشود. عقیده برخی روان تحلیل‌گران این است که با بیان آزاد، احساس ارتقاء می�یابد. در واقع بازداری افکار مهیج می�تواند مسؤول ادامه یافتن واکنشهای هیجانی ناخواسته باشد. فرد تلاش می�کند که افکار مهیجش را بازداری کند و بنابراین میزان جدیدی از تهییج را ایجاد می کند. با این هیجان ایجاد شده، انگیزه برای بازداری بیشتر افزایش می�یابد و این فرایند دور می�زند و پاسخ هیجانی قوی�تری ایجاد می�شود.
آداب شادي و شادماني
شادي، احساس مثبتي است كه از حس و پيروزي به دست مي آيد. شادي براي انسان يك ضرورت است كه به زندگي او معنا مي بخشد و عواطف منفي مانند ناكامي و نگراني را بي اثر مي كند. به تعبيري، شادي، آرامش خاطر و رضايت باطن است. با اين حال، شادي هم آدابي دارد كه با به كارگيري آن بهتر مي توان از اين احساس مثبت بهره گرفت. در اين مبحث به مهم ترين آداب شادي پرداخته خواهد شد.
يك ـ فراموش نكردن خدا نشاط و شادي انسان مؤمن در پرتو رضامندي از رضاي خدا و اطاعت از او به دست مي آيد و اندوه و غم در ناخشنودي و اطاعت نكردن از مقدّرات الهي حاصل مي شود. امام علي(ع) مي فرمايد:« سُرور المؤمنِ بِطاعَةِ رَبِّه وَ حُزنُه علي ذَنبِه»؛ شادي مؤمن بر اطاعت پروردگار و اندوهش درباره گناه است.
لذت و خوشي هميشه در انجام دادن كاري نيست، بلكه گاهي پرهيز از تمايلات آلوده به معصيت نيز شادي آفرين و لذّت بخش است.
اگر لذّت ترك، لذّت بداني
دگر لذّت نفس، لذّت نخواني
در واقع، انساني در زندگي شاد است كه از گناه بپرهيزد و حدود الهي را رعايت كند وگرنه برآورده كردن تمايلات از هر راهي كه باشد، شادي آفرين نيست، بلكه گاهي پرهيز از برآوردن آنها، لذّت بخش تر است.
در آيين اسلام، بهره گيري از سرگرمي ها و شادي هاي لهو و زيان آور مانند غنا، و مشروبات الكلي كه انسان را در غفلت فرو مي برند و او را به آلودگي هاي گوناگون مي كشانند، ممنوع است
دوـ دل نبستن به شادي هاي زودگذر امام علي(ع) فرموده است: «اَوقاتُ السُرورِ خُلسَهٌ»؛ زمان شادي به زودي ربوده شود .بر اساس اين گفتار ارزشمند، نبايد به شادي ها دل بست؛ چون زودگذرند، بلكه بايد كوشيد از لحظه لحظه عمر، سرمايه و توشه اي براي سراي آخرت بست تا شاهد شادي واقعي اخروي بود. امام علي(ع) در اين باره فرموده است: «فَلْيَكُنْ سُرورُك بِما نِلتَ مِنْ آخِرَتِك»؛ در اين صورت، شادي تو در آن چيزي از آخرت باشد كه آن را بيابي
سه- همراه نبودن با آزار ديگران گاه شادي ها، به ويژه در جشن ها و مجالس به گونه اي است كه موجب آزار، توهين و به حق و حقوق ديگران مي شود. نمونه آن، شادي در هنگام عروسي از جمله بردن عروس به خانه داماد است. در اين گونه مراسم، برخي افراد بي مبالات با زدن بوق هاي ممتد، ايجاد راه بندان، رقص و پاي كوبي و سر و صدا در خيابان، سبب مزاحمت ديگران مي شوند، درحالي كه نبايد اين گونه باشد.
رسول خدا صلی الله علیه و آله مي فرمايد: «كُلُّ موذٍ في النّار»؛ هر آزارگري در جهنم است. همچنين مي فرمايد: «مَن آذي مُسلِماً فقَد آذاني وَ مَن آذاني فقد أذي الله»؛ هر كه مسلماني را بيازارد، مرا آزرده است و هر كه مرا بيازارد، خدا را آزرده است
چهار ـ هميشگي نبودن شادي. همه در جست وجوي شادي اند و از غم گريزان هستند. كساني كه در زندگي دنيوي به دنبال شادي هميشگي هستند، در پي سيمرغي مي گردند كه دست نيافتني است. اين گونه افراد بايد آگاه باشند رشد و كمال آدمي تنها در دست يابي به شادي مطلق نيست، بلكه غم و اندوه هم براي ما ضروري است و فرآيند تكامل را تسريع مي بخشد، چنان كه امام علي(ع) مي فرمايد: «قديتنقَّصُ السرور»؛ گاهي است كه شادي ها مكدر و تيره شود
پنج ـ شادي نكردن در برابر افراد محزون. استفاده از امور شادي آفرين در زمان مناسب و با رعايت حدود آن براي تجديد نيرو و كاستن از يك نواختي در زندگي، لازم است. با اين حال، در زماني كه افراد، مصيبت زده و غمگين هستند، شادي كردن، شايسته نيست.
امام حسن عسكري(ع) مي فرمايد: «لَيسَ مِنَ الأدَبِ اِظهارُ الْفَرحِ عندَ الْمَحزونِ»؛ اظهار شادي در برابر افراد مصيبت زده و غمگين از ادب نيست.حتي اظهار شادي در برابر مصيبت دشمن نيز شايسته نيست.
اي دوست بر جنازه دشمن چو بگذري
شادي مكن كه بر سرت اين ماجرا بود
(http://pajuhesh.irc.ir/product/book/show.text/id/1611/order/96).
منابع مرتبط با تأثیر سطح دانش بر شادمانی، در آموزه‌های دینی، محدود است؛ اما در این نکته، تردیدی نیست که دانش و تحصیلات، اگر در خدمت اهداف الهی و خدمت به بشر نباشد، شادی زودگذر به حساب می‌آید. خداوند متعال، در تبیین وضعیت آنان که به واسطه دانش خود، از حقایق و واقعیات، چشم‌پوشی نموده، بدین سبب شادمان شدند، می‌فرماید: «فلما جاءتهم رسلهم بالبینات فرحوا بما عندهم من العلم و حاق بهم ما کانوا به یستهزون»؛
و چون پیامبرانشان، دلایل آشکار برایشان آوردند، به آن مقدار [مختصری] از دانش که نزدشان بود، خشنود شدند و سرانجام آنچه به ریشخند می‌گرفتند، آنان را فروگرفت.»
با همه این اوصاف، امروزه تأثیر تحصیلات و چگونگی آن بر شادی، مورد تحقیق قرار گرفته است. تحقیقات، نشان‌دهنده همبستگی مثبت سطح تحصیلات با با شادمانی بود. آنها در تحلیل خود دریافتند که تحصیلات، روی میزان خوشبختی افراد، تأثیر دارد.
منبع: کتاب شادی و شادکامی از دیدگاه اسلام
1- داشتن جهان بینی صحیح
جهان بینی صحیح به زندگی انسان معنا و مفهوم می بخشد و فلسفه حیات و هستی را تبیین می نماید. بدون جهان بینی صحیح، انسان احساس پوچی و بیهودگی می نماید و چنین احساسی، زندگی را رنج آور می سازد.
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم خطاب به ابوذر می فرماید:
- شادی تو در آن است که قوی ترین مردم باشی؛ پس بر خدا توکل کن.
- شادی تو در آن است که عزیزترین مردم باشی؛ پس از خدا بترس.
- شادی تو در آن است که غنی ترین مردم باشی؛ پس نسبت به آنچه در دست قدرت خداست مطمئن تر باش تا به آنچه در دست خودت است.
استاد مطهری (ره) می فرماید: عمر خیام شادی را در سایه عواملی چون می و میخانه می داند، ولی مولوی سراسر وجود انسان را نشاط و لذت می داند و می گوید:
ای همه دریا، چه خواهی کرد، نم
ای همه هستی چه می جویی عدم
تو خوشی و خوب و کانِ سرخوشی
تو چرا خود منت باده کشی
2- قناعت
قانع بودن و قناعت کردن، یکی از زمینه های آرامش و شادابی است. لقمان به فرزندش فرمود:
اقنَع بِما قَسَمَ اللّه لک یصف عیشک و لا تنظر الی ما عند غیرک
به آنچه خدا قسمتت کرده، قانع باش تا زندگی ات شاد و با صفا شود و به مال و ثروت دیگران توجه مکن.
البته قناعت غیر از تنبلی است و منافاتی با تلاش ندارد. انسان باید تلاش کند اما همراه با قناعت نه حرص.
3- محبوبیت، مقبولیت، موفقیت
خانم الیزابت هارلوک، روان شناس معاصر، سه «میم» را عوامل اصلی شادی می داند: محبوبیت، مقبولیت و موفقیت.
باید برای نشاط و شادابی عوامل فوق را کسب کرد.
4- استفاده از امور شادی آفرین
استفاده از امور شادی آفرین در زمان مناسب و با رعایت حدود لازم، برای تجدید نشاط و کاستن از یکنواختی زندگانی، از اصول اساسی بهداشت روان است.
البته برای شاد بودن باید از ابزار مشروع استفاده کرد؛ زیرا ابزار نامشروع را نمی توان وسیله ای فرح بخش و شادی آفرین دانست.
حضرت علی علیه السلام فرمود:
در لذتی که موجب پشیمانی شود و شهوتی که درد و اندوه را در پی داشته باشد، خیری نیست.
5- خوش بینی
خوش بینی، یکی از عوامل آرام بخش و زمینه ساز شادی هاست؛ همان گونه که بدبینی و پندار بد درباره محیط و اطرافیان و جامعه، هر شیرینی را تلخ جلوه می دهد، وقتی آدمی در برابر جهان و رویدادهای آن توجیهی نداشته باشد، خود را در مقابل رخدادها مات و مبهوت می بیند. چنین کسی با بروز حادثه ای ناگوار، خود را می بازد و از زندگی دل سرد می شود. اگر وی به محیط پیرامون خود و مجموعه هستی، با دید حکمت و عدالت بنگرد و هر چیزی را به جای خویش نیکو بداند، در درون خویش آرامش و اطمینان خاصی احساس می کند که زمینه ساز شادی است. این ارمغان عظیم در سایه ایمان و اعتقاد توحیدی حاصل می گردد(https://hawzah.net/fa/LifeStyle/View/51667).
می توان در شادابی جامعه سهم زیادی به فضای مجازی داد. در یک پژوهش دانشگاهی از جامعه آماری پرسیده شده بود «آخرین باری که خندیدید از چه طریق بود؟» ۷۰ درصد شرکت کنندگان این نظرسنجی اعلام کرده بودند از طریق پیامک و شبکه های اجتماعی. لطیفه ها و شوخی هایی که به شوخی های سیاه معروف هستند بیشتر از لطیفه های معمول مردم را می خندانند.
آلودگی آب و هوا، ترافیک، شرایط اقتصادی و آلودگی های صوتی به خودی خود انرژی منفی ایجاد می کند. همچنین نوع شهرسازی و استفاده از رنگ در فضاهای شهری هم به ایجاد حس غم در جامعه کمک می کند.
در هندوستان ۳۰۰ باشگاه خنده وجود دارد اما اگر یکی از این باشگاه ها در ایران تاسیس شود به نظر مسخره می آید. هنگام خندیدن آندروفین در خون آزاد می شود که سبب نشاط خواهد شد و در هنگام گریه آدرنالین مغز را فریز می کند.
باید شرایط شادی را در جامعه فراهم کرد. سلامت جسم به شادی روح ختم می شود. وقتی ما روح شادی داریم که جسم سالمی داشته باشیم یعنی از تفریحات خوب، غذای سالم و. بهره مند شویم.
کمتر در رسانه ملی دیده ایم که نکات مفید برای سلامت جسم را به عنوان زیرنویس در برنامه هایشان استفاده کنند و اطلاعات مفیدی در خصوص چگونگی تغذیه یا نکات ورزشی به مخاطب ارائه شود و بیشتر تاکید بر مسائل ی است.
زمانی که فرد به درآمد خود، مهد کودک فرزندش، جابجایی خانه و.می اندیشد می تواند خوشحال باشد یا نه؟
تغییر روابط اجتماعی نیز بر این غم تاثیر دارد. در سالیان گذشته مردم کمتر نگران بودند از دوستانشان کلک بخورند یا به اصطلاح زیرآبشان خورده شود و . این نگرانی ها نیز بر کاهش شادی تاثیر دارد.
به گفته کارشناسان حوزه اجتماعی، دو گروه می توانند در افزایش نشاط در جامعه موثر باشند؛ نخست مسئولان که با برنامه ریزی و استفاده از امکانات محیطی و رسانه ای، فرهنگ شادی را گسترش دهند و دیگری خود مردم که با انتخاب سرگرمی های مفید مانند کوهنوردی، ورزش و. در شادتر شدن خود کمک کنند.(خبرگزاری مهر)
درباره این سایت